Gustave Flaubert (1821-1880) (document en croate)

Gistav Flober (1821-1880) je francuski pisac, jedan od važnijih predstavnika I začetnika francuskog ali I evropskog realizma. Mali je broj pisaca koji su francuskoj ,ali I evropskoj književnosti poput Gistava Flobera uspeli da izvrše snažan uticaj na čitavu plejadu pisaca. Floberov život posvečen je idealu ostvarivanja čiste I prave književnosti, sa njim kao da počinje ili se završava jedno doba u književnosti. Može se reči da je od Floberovog romana potekao I kritički realizam sa svim svojim izdancima, uključujući I naturalizam.

Flober je jedan od najznačajnijih pisaca XIX veka sa kojim francuski roman doseže visok nivo razvoja. Ovaj pisac sa svojim ,prvim ujednom I najpoznatijim delom Madam Bovari,nikoga ne ostavlja ravnodušnim.

Na pisanju svog romana Flober je radio punih pet godina .Delo koje je prvo počelo izlaziti u jednom pariskom časopisu, najpre je srdačno pozdravljeno da bi ubrzo publikacija bila obustavljena.

Objavivši svoj prvi roman Flober je bio na meti negativne kritikike svojih savremenika. Roman Madam Bovari, objavljen 1857. šokirao je mnoge I izazvao skandalozne reakcije koje su se proširile na čitavu Francusku, koje su rezultirale gonjenjem autora za nemoral, optužujući ga da je ovim romanom povredio dobre običaje I verska osečanja. Naizgled delo banalne radnje izazvalo je pravu revoluciju u pisanoj reči, ali I preokret u istoriji književnosti. Ovo delo je zapravo početak jedne velike umetničke avanture koju je bilo teško zaustaviti.

Madam Bovari je studija o ljudskoj gluposti, očaju I nesreći sa kojom se suočavaju oni koji ne mogu ili ne žele da razreše konflikte koji postoje izmedju njihovih snova I idealizovanih težnji I njihovog stvarnog života.

Podnaslov dela koje je Floberu donelo svetsku slavu je Moeurs de province (Palanacke naravi), objedinjuje rodnu provinciju kao I njene ljude I običaje.

Floberova želja da se udalji od uzvišenih tema I lirizma je glavni povod za nastanak romana Madam Bovari. Prijatelj mu savetuje da obradi jednu banalnu zgodu I spominje mu članak iz crne hronike “Istoriju Delmara”, o preljubi, dugovima I smrti jednog bračnog para iz mesta Ry u Normandiji. Mnoge detalje Flober je preuzeo iz pariske afere Lujze Pradije, zene kipara Pradije, ogrezle u dugovima. Stvaranju složenog Eminog lika doprinele su I druge žene poput Lujze Kole I Elise Schlesinger. U srcu Egipta, na obali Nila nalazi ime za svoju junakinju, Emu.

Savremenici su bili skoro jedinstveni u doživljaju Flobera kao izdanka realističkog romana, ali na drugačiji način. Prevashodno se misli na „realizam“ Madam Bovari. Pisci su smatrali da se radnja iz stvarnog života konačno uzima beskrompomisno za osnovni predmet pisanja, a kritičari su ga osuđivali da od najgorih stvari u društvu gradi uvredljivu sliku na realističnoi hirurški perverzan način. Flober je i jedne i druge opovrgao: cenzore, tako što je na sudu odbranio svoje viđenje Madam Bovari, a agresivne pristalice realističnog pristupa ili čak umjetnosti radi umjetnosti izjavom: „Misle da sam obuzet realnošću, dok je se ja gnušam, jer upravo iz mržnje prema realnosti napisao sam taj roman“ (pismo Gospođi Ženet iz 1856). Vjerni mišljenju koje je preovlađivalo za života pisca, francuska akademska kritika (Lanson, Lagard Mišar i drugi) smatraju ga realističnim piscem, ili čak pretečom naturalizma. Ustalilo se to mišljenje poput dogme u istoriji književnosti o Floberu, kao o nekoj vrsti originalnog prelaza između Balzaka i Zole. Njegov stil se označava kao ironični realizam, nastao pod uticajem medicinskog okruženja autora, koga odlikuje klinička bezličnost, bliska nihilizmu i gotovo bolesna sklonost za preciznost ili tačnost. Stara kritika je takođe insistirala na konkretnim slučajevima kojim se Flober inspirisao da bi usidrio svoj roman u stvarnost, listajući čitav inventar

stvari koje Flober duguje Balzaku.

Madam Bovari je, kada je u vidu feljtona počela da izlazi u jednoj pariskoj reviji, izazvala pravu revoluciju u pisanoj riječi i krupan zaokret u istoriji književnosti. To djelo banalne radnje (glavna junakinja Ema, ćerka bogatog normanskog zemljoposjednika, uživa u romantičarskim štivima, udaje se za neambicioznog i običnog seoskog ljekara, iluziju spasa od svakodnevnice pronalazi u zagrljaju dva ljubavnika Rodolfa i Leona, ophrvana dugovima i grižom savjesti izvršava samoubistvo trovanjem, ostavljajući

za sobom ćerkicu) za izdavače je veliki uspjeh, a za autora velika trauma (Flober je bio optužen da je ovim romanom povrijedio dobre običaje i vjerska osjećanja). To djelo je i početak velike umjetničke avanture koja se više nije dala zaustaviti. Flober je prepoznat i pozdravljen od pjesnika Cvijeća zla, koga takođe njegovi savremenici nisu prepoznali kao jednog od najvećih francuskih pjesnika svih vremena - Bodlera

Roman Madam Bovari je fizički triptih, podeljen u tri dela . Sva tri dela koncentrisana su oko glavne junakinje Eme i predstavljaju tri etape njenog života. Floberovo delo se bavi sudbinom mlade Eme Bovari koja če stradati zbog svoje težnje za apsolutnim.U ovom Floberovom delu se prepliću elementi romantizma, realizma i naturalizma, a lik Eme je simbol ljudske osrednjosti kao i nemogučnosti ostvarenja sebe i svojih vizija. Roman koji je Floberu doneo svetsku slavu bavi se sudbinom mlade Eme Bovari koja ce stradati zbog svoje težnje i želje za apsolutnim.

Radnja romana se odvija u normandijskim selima u kojima vladaju monotonija, beda, sitničavost i glupost Berto, Tost, Jonvil-Abeju i u gradu Ruenu.

Jedina svrha zivota glavne junakinje Eme je bila da upozna ljubav. Ema Bovari živi u snovima, vara svog muža, zadužuje se bez njegovog znanja, ubija se skrhana bolom zbog propasti i neuspeha u ljubavi.

Ličnost uvoditelj je Emin muž, Šarl Bovari koji je na početku i na kraju dela središnja ličnost. Junakinja je isključena iz uvoda i epiloga,njen lik se ne pojavljuje sve do drugog poglavlja. Flober pre svega daje opis Eminog muža Šarla, dečaka od petnaestak godina kao i njegovu borbu pri susretu sa novim školskim drugovima. Pisac roman počinje predstavljajuči lik Šarla i na taj način prikazuje kontrast izmedju Šarla i Eme. Scena u učionici u kojoj se Šarl upoznaje sa svojim razredom, takodje predstavlja autorovu pristrasnost prema Šarlu i koja se nastavlja tokom citavog romana sve do njegove smrti.

Pisac se sluzi Šarlom kako bi predstavio Emu, i da bi ona bila vidjena kako je Šarl vidi, pisac se čvrsto spaja sa njegovom perspektivom i prati kako Šarl otkriva tu nepoznatu ženu. Flober najpre daje samo površnu i privremenu Eminu sliku; prvo Šarl vidi njenu plavu haljinu, zatim belinu njenih noktiji, pa njene oči, pune usne itd. Emin

...